THIẾU MÁU DO THIẾU VITAMIN 

Cơ thể cần vitamin - chất dinh dưỡng trong các loại thực phẩm – để sản xuất các tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Nếu thiếu một số vitamin quan trọng, cơ thể có thể phát triển bệnh thiếu máu do thiếu vitamin.

Trong thiếu máu do thiếu vitamin, cơ thể không đủ thành phần sản xuất các tế bào hồng cầu, làm giảm số lượng tế bào máu khỏe mạnh, cơ thể không có đủ oxy cần thiết để cảm thấy tràn đầy sinh lực.

Thiếu máu thiếu Vitamin có thể dẫn đến vấn đề sức khỏe khác như giảm trí nhớ và ngứa ở bàn tay và bàn chân.

Để điều trị thiếu máu do thiếu vitamin cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng và thay đổi chế độ ăn uống.
 

CÁC TRIỆU CHỨNG

Mệt mỏi - Da nhợt nhạt hoặc vàng - Đau miệng và lưỡi - Giảm trọng lượng - Tiêu chảy - Tê hoặc ngứa ở bàn tay và bàn chân - Cơ yếu - Khó chịu - Cử động không ổn định - Rối loạn tâm thần, hay quên.

Thiếu hụt Vitamin thường phát triển chậm, vài tháng hoặc vài năm nhiều năm. Các triệu chứng sẽ tăng dần nếu thiếu hụt vitamin trầm trọng.
 

NGUYÊN NHÂN

Nguyên nhân thiếu máu do thiếu vitamin, còn được gọi là thiếu máu hồng cầu khổng lồ, bao gồm:

-Thiếu máu thiếu Folate (vitamin B-9): có nhiều trong trái cây và rau lá xanh. Chế độ ăn uống thiếu những thực phẩm này có thể dẫn đến thiếu hụt.

-Không có khả năng hấp thu folate từ thực phẩm cũng có thể dẫn đến thiếu hụt.

-Phụ nữ mang thai và phụ nữ đang cho con bú có nhu cầu về folate, nếu không đáp ứng nhu cầu này tăng lên có thể dẫn đến thiếu hụt.

-Thiếu máu thiếu Vitamin B-12 (thiếu máu ác tính): ruột non không thể hấp thụ vitamin B-12, có thể do phẫu thuật dạ dày hoặc ruột non, tăng trưởng bất thường của vi khuẩn trong ruột non, hoặc một bệnh đường ruột, như của bệnh Crohn, bệnh celiac, cản trở sự hấp thu vitamin.

-Thiếu máu thiếu Vitamin C: có thể gây thiếu máu.

-Nguyên nhân khác: suy dinh dưỡng, ung thư, cường giáp, giảm một trong các khả năng hấp thụ chất sắt trong thực phẩm.
 

YẾU TỐ NGUY CƠ

-Thiếu máu thiếu Folate nếu:

Đang mang thai, và không dùng hỗn hợp đa vitamin có chứa axit folic.

Vấn đề về đường ruột gây cản trở hấp thu folate.

Lạm dụng rượu, vì rượu cản trở sự hấp thu folate.

Dùng thuốc theo toa nhất định như thuốc chống động kinh

Đang chạy thận nhân tạo cho suy thận.

Đang điều trị ung thư.

Chế độ ăn uống nghèo nàn: thiếu trái cây tươi và rau quả, hoặc thường xuyên nấu quá chín thực phẩm, có thể có nguy cơ bị thiếu máu do thiếu folate.

-Thiếu máu thiếu Vitamin B-12 (thiếu máu ác tính)

Không ăn thịt và sản phẩm sữa, thực phẩm có chứa rất nhiều vitamin B-12.

Có bệnh đường ruột, tăng trưởng bất thường của vi khuẩn trong dạ dày, hoặc phẫu thuật dạ dày ruột hoặc cản trở sự hấp thu vitamin B-12.

Thiếu yếu tố nội tại: thiếu yếu tố nội tại - protein được tiết ra từ dạ dày cần thiết cho việc hấp thu vitamin B-12.

Dùng thuốc nhất định: thuốc kháng acid và một số loại thuốc dùng để điều trị bệnh tiểu đường type 2 có thể ảnh hưởng sự hấp thu Vitamin-B12.

Rối loạn tự miễn dịch: như bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp, có thể có nguy cơ phát triển bệnh thiếu máu ác tính.

-Thiếu máu thiếu Vitamin C

Đang bị suy dinh dưỡng và không được cung cấp các chất dinh dưỡng và vitamin cần thiết.

Cường giáp hoặc ung thư có thể mất vitamin C và dẫn đến thiếu hụt.

Hút thuốc: dẫn đến thiếu hụt vitamin C vì nó làm giảm sự hấp thu vitamin này.

CÁC BIẾN CHỨNG

Dị tật bẩm sinh: phụ nữ mang thai thiếu folate dẫn đến khuyết tật bẩm sinh bộ não và tủy sống.

Rối loạn hệ thống thần kinh: thiếu hụt vitamin B-12 có thể dẫn đến các vấn đề thần kinh như ngứa bàn tay và bàn chân dai dẳng, rối loạn tâm thần và quên lãng, bởi vì vitamin B-12 cần thiết cho chức năng não khỏe mạnh.

Scorbut: thiếu vitamin C có thể dẫn đến scurvy gây chảy máu dưới da và xung quanh nướu răng.

KIỂM TRA VÀ CHẨN ĐOÁN

-Các xét nghiệm thêm cho thiếu Vitamin B12

Thử nghiệm kháng thể: dùng mẫu máu để kiểm tra kháng thể yếu tố nội tại.

Thử nghiệm Methylmalonic acid: xét nghiệm máu và nước tiểu để đo lường sự hiện diện của một chất gọi là acid methylmalonic.

Thử nghiệm Schilling. 

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ VÀ THUỐC

Điều trị thiếu máu do thiếu vitamin bao gồm bổ sung và thay đổi trong chế độ ăn uống:

-Thiếu máu thiếu Folate: điều trị bao gồm ăn chế độ ăn uống lành mạnh và uống axit folic bổ sung theo quy định của bác sĩ. Liều lượng thông thường là 400 micrograms (mcg) mỗi ngày, hoặc 600 mg mỗi ngày cho hầu hết các phụ nữ mang thai. Nếu không thể hấp thu folate dễ dàng, có thể cần phải uống bổ sung axit folic.

-Thiếu máu thiếu Vitamin B-12 (thiếu máu ác tính): điều trị thiếu vitamin B-12 liên quan đến chế độ ăn uống nghèo nàn với những thay đổi trong chế độ ăn và bổ sung vitamin B-12.

-Thiếu máu thiếu Vitamin C: tăng tiêu thụ các loại thực phẩm và đồ uống có chứa vitamin C, ngoài ra cần hỏi ý kiến của bác sĩ.

PHÒNG CHỐNG

-Thực phẩm giàu folate bao gồm

Trái cây và nước trái cây có múi - Rau lá màu xanh đậm - ngũ cốc và bánh mì - Đậu khô và đậu Hà Lan.

-Vitamin B-12 phổ biến tại

Thịt đỏ, thịt trắng và tôm cua - Trứng - Sữa, pho mát, sữa chua.

-Vitamin C có nhiều trong

Trái cây và nước trái cây có múi - Cà chua - Ớt ngọt – Bí - Bông cải xanh.

-Hầu hết người lớn cần chế độ ăn uống hàng ngày với các sinh tố sau đây

Vitamin B-12, 2,4 microgram (mcg).

Folate hay acid folic, 400 mcg.

Vitamin C, 75-90 mg.

Chế độ ăn uống cân bằng thường cung cấp các chất này.

-Những biện pháp khác có thể giúp ngăn ngừa thiếu máu do thiếu vitamin

Không hút thuốc và Hạn chế uống rượu.