SỎI THẬN LÀ GÌ ?

Sỏi thận được hình thành bằng muối khoáng và axit bên trong thận. Khi sỏi thận di chuyển có thể gây đau đớn bắt đầu ở phía sau ngay dưới xương sườn, và di chuyển tới bụng dưới và háng. Những cơn đau có thể thay đổi khi sỏi thận di chuyển qua đường tiểu
 

CÁC TRIỆU CHỨNG

Đau dữ dội ở một bên và lưng, dưới các xương sườn.

Đau lan đến vùng bụng dưới và háng.

Đau khi tiểu tiện.

Nước tiểu màu hồng, màu đỏ hoặc nâu.

Buồn nôn và ói mửa.

Liên tục yêu cầu đi tiểu.

Sốt và ớn lạnh nếu nhiễm trùng.

Lấy hẹn với bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng lo lắng.

Các loại sỏi thận

Sỏi canxi

Sỏi Struvite (Magnesium ammonium phosphate).

Sỏi acid uric.

Sỏi cystine.

Loại khác

Biết loại sỏi thận giúp hiểu những gì có thể đã hình thành và có thể cung cấp các đầu mối có thể làm để giảm nguy cơ mắc sỏi thận.

YẾU TỐ NGUY CƠ

Lịch sử cá nhân hoặc gia đình sỏi thận.

Người lớn: thường gặp ở người 40 tuổi trở lên

Đàn ông: có nhiều khả năng phát triển sỏi thận.

Mất nước: không uống đủ nước mỗi ngày có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận

Một số chế độ ăn:  ăn chế độ ăn uống protein cao, natri và đường cao có thể làm tăng nguy cơ một số loại sỏi thận.

Béo phì: Chỉ số khối cơ thể (BMI) cao, tăng kích thước vòng bụng và tăng cân có liên quan đến tăng nguy cơ sỏi thận.

Bệnh tiêu hóa và phẫu thuật: Phẫu thuật dạ dày, viêm đường ruột hoặc tiêu chảy mãn tính có thể gây ra những thay đổi trong quá trình tiêu hóa, có ảnh hưởng đến sự hấp thụ canxi và làm tăng mức độ các chất tạo thành sỏi trong nước tiểu.

Vấn đề y tế khác: toan ống thận, cystinuria, cường cận giáp và nhiễm trùng đường tiết niệu.

KIỂM TRA VÀ CHẨN ĐOÁN

Xét nghiệm máu: có thể cho thấy canxi dư thừa hoặc acid uric trong máu.

Xét nghiệm nước tiểu: nước tiểu 24 giờ, có thể cho thấy bài tiết quá nhiều khoáng chất hình thành sỏi hoặc quá ít chất ức chế sỏi.

Kiểm tra hình ảnh.

Phân tích sỏi

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ VÀ THUỐC
 

Điều trị sỏi nhỏ với các triệu chứng tối thiểu

Nước uống: Uống nhiều 2 - 3 lít (1,9-2,8 lít) mỗi ngày có thể giúp rửa hệ thống tiết niệu.

Thuốc giảm đau: ibuprofen (Advil, Motrin…), acetaminophen (Tylenol…) hay naproxen sodium (Aleve).

Điều trị sỏi lớn hơn và gây ra các triệu chứng

Sử dụng sóng âm để phá vỡ: Thủ thuật được gọi là tán sỏi ngoài cơ thể, sử dụng sóng âm để tạo ra dao động mạnh được gọi là sóng xung kích, phá vỡ sỏi thành từng miếng nhỏ sau đó được qua trong nước tiểu. Thủ tục tạo ra một tiếng động lớn và có thể gây đau vừa phải, vì vậy có thể giảm đau hoặc gây mê để làm cho thoải mái.

Tán sỏi ngoài cơ thể, sóng có thể gây ra tiểu máu, bầm tím trên lưng hoặc bụng, chảy máu quanh thận và các cơ quan lân cận khác và khó chịu như là các mảnh đá đi qua đường tiết niệu.

Phẫu thuật để loại bỏ sỏi lớn trong thận: Thủ thuật lấy sỏi thận qua da liên quan đến việc phẫu thuật loại bỏ sỏi thận thông qua một đường rạch ở lưng.

Sử dụng nội soi để loại bỏ sỏi: thông qua một ống nhỏ (ureteroscope) được trang bị máy ảnh qua niệu đạo và bàng quang đến niệu quản, thông qua niệu quản đến sỏi. Các công cụ đặc biệt có thể bẫy sỏi hoặc phá vỡ nó thành các phần mà sẽ qua đi trong nước tiểu.

Phẫu thuật tuyến cận giáp

THAY THẾ THUỐC

Phương pháp điều trị thay thế có thể giúp giảm nguy cơ sỏi thận:

Trà: Uống một tách trà Đông Trùng Hạ Thảo hoặc trà xanh mỗi ngày có thể giảm nguy cơ sỏi thận. Một nghiên cứu cho thấy những người uống trà Đông Trùng Hạ Thảo có nguy cơ sỏi thận thấp hơn.

Nước chanh và nước cam: mức acid citric trong nước chanh và nước cam có thể làm giảm mức canxi trong nước tiểu, dẫn đến ít canxi, giảm nguy cơ sỏi thận.

PHÒNG CHỐNG

Thay đổi lối sống

Uống nước trong cả ngày: Uống nhiều nước hơn trong suốt cả ngày. Đối với những người có tiền sử sỏi thận, các bác sĩ thường khuyên nên khoảng 2,5 lít nước một ngày.

Ăn ít thực phẩm giàu oxalat: Nếu có xu hướng hình thành sỏi oxalat canxi, bác sĩ có thể khuyên nên hạn chế các loại thực phẩm giàu oxalat: đại hoàng, củ cải đường, đậu bắp, rau bina, củ cải Thụy Sĩ, khoai tây ngọt, trà, sô cô la và các sản phẩm đậu nành.

Chọn một chế độ ăn ít muối và protein động vật: Giảm lượng muối ăn và chọn các nguồn protein không động vật: các loại hạt và đậu có thể giúp giảm nguy cơ sỏi thận phát triển.

Thuốc men

Các loại thuốc bác sĩ kê toa sẽ phụ thuộc vào loại sỏi thận:

Sỏi canxi: thuốc lợi tiểu thiazide đơn hoặc chứa phosphate.

Sỏi acid uric: allopurinol (Zyloprim, Aloprim) để giảm mức acid uric trong máu và nước tiểu và thuốc để giữ kiềm nước tiểu. Trong một số trường hợp, allopurinol và alkalinizing có thể hòa tan sỏi uric acid.

Sỏi struvite: đề nghị chiến lược để giữ nước tiểu miễn nhiễm vi khuẩn. Sử dụng kháng sinh dài với liều lượng nhỏ có thể hữu ích để đạt được mục tiêu này.

Sỏi cystine: Có thể khó điều trị. Bác sĩ có thể kê toa thuốc nhất định để kiềm hóa nước tiểu hoặc để ràng buộc cystine trong nước tiểu ra ngoài với một lượng nước tiểu rất cao.