Tập thể dục gây ra các triệu chứng hen khi đường hô hấp co thắt và sản xuất thêm chất nhờn. Tuy nhiên, bệnh hen không có nghĩa là không nên tập thể dục. Điều trị và phòng ngừa thích hợp có thể giữ được hoạt động đúng.

CÁC TRIỆU CHỨNG bao gồm:

Ho - Thở khò khè - Khó thở - Tức ngực hoặc đau.

Mệt mỏi trong khi tập luyện - Hoạt động thể thao kém.

Các triệu chứng hen có thể bắt đầu vài phút sau khi tập thể dục hoặc sau khi hoàn thành tập luyện 10 – 15 phút hoặc ngay cả trong và sau khi tập thể dục.

Nếu thấy một chút khó thở hoặc mệt mỏi khi làm việc là bình thường nhưng với hen do gắng sức, các triệu chứng này có thể nặng hơn.

Đi khám bác sĩ nếu ho, thở khò khè hay bị đau ngực hoặc đau thắt trong hoặc sau khi tập thể dục. Đừng cho rằng các triệu chứng là ngắn hạn.
 

Một cơn hen nặng có thể đe dọa tính mạng. Dấu hiệu khẩn cấp bao gồm:

-Khó thở hoặc thở khò khè, nhanh chóng trở nên tệ hơn.

-Không cải thiện, ngay cả sau khi dùng thuốc giãn phế quản tác dụng ngắn (chẳng hạn như một ống hít albuterol).

-Khó thở vẫn tiếp tục ngay cả sau khi đã ngừng tập luyện.

NGUYÊN NHÂN bao gồm:

Không khí lạnh, khô - Hút thuốc hoặc khói - Phấn hoa - Cảm lạnh.

Hóa chất như chlorine, sơn, phân bón hay thuốc diệt cỏ.

Nếu có bệnh hen, phải tránh các hoạt động có nhiều khả năng gây ra triệu chứng khó thở: tập aerobic, chạy hoặc chơi bóng rổ, khúc côn cầu hay bóng đá, cử tạ, chơi golf hay đi bộ nhịp độ vừa phải.

Tập thể dục trong thời tiết lạnh làm tăng các triệu chứng hen bởi vì đang thở trong không khí lạnh và khô.

YẾU TỐ NGUY CƠ

Những yếu tố làm tăng nguy cơ bao gồm:

-Đã có bệnh hen gây ra bởi những thứ khác.

-Sốt hay hoặc dị ứng thứ khác.

-Lịch sử gia đình: cha mẹ hoặc anh chị em với bệnh hen.

-Không khí ô nhiễm.

-Hút thuốc hoặc tiếp xúc với khói thuốc.

-Tiếp xúc hoá chất

-Đang thừa cân (béo phì).

Tham gia các môn thể thao mùa đông: trượt băng, khúc côn cầu trên băng, trượt tuyết.

“CẢNH BÁO: trẻ em có nguy cơ hơn so với người lớn”

CÁC BIẾN CHỨNG bao gồm:

-Hoạt động thể thao kém.

-Thường thu hẹp đường hô hấp (ống phế quản), gây khó thở.

-Khẩn cấp và nhập viện do cơn hen trầm trọng.

CÁC XÉT NGHIỆM VÀ CHẨN ĐOÁN

-Loại trừ các vấn đề khác bao gồm:

Bệnh tim hoặc suy tim.

Phổi.

Phản ứng phụ của thuốc nhất định.

Tắc nghẽn đường hô hấp.

Rối loạn chức năng dây thanh âm.

Sốt hoặc dị ứng khác.

-Xét nghiệm chức năng phổi bao gồm:

+Đo phế dung: chẩn đoán hen. Nếu hơi thở cải thiện đáng kể, có khả năng có bệnh hen.

+Tập thể dục gắng sức: xem ảnh hưởng đến chức năng phổi thế nào. Đối với các vận động viên, thực hiện các bài kiểm tra đôi khi được thực hiện trong môi trường thể thao.

+Đo lưu lượng đỉnh: xác định xem có bệnh hen, và phổi làm việc như thế nào, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện đo lưu lượng đỉnh.

+Đo Nitric oxide: sử dụng để xem có bao nhiêu khí oxit nitric trong hơi thở, nếu nồng độ cao là một dấu hiệu của bệnh hen.

+Thử nghiệm Methacholine:hít một lượng nhỏ methacholine để xem nó có gây ra các triệu chứng hen.

+Xét nghiệm dị ứng da: để xem liệu có một phản ứng đối với những thứ khác hơn là tập thể dục, chẳng hạn như lông động vật, nấm mốc, mạt bụi hoặc cao su.

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ VÀ THUỐC

Các thuốc giãn phế quản - albuterol, nhanh chóng mở đường hô hấp và có thể giúp kiểm soát các triệu chứng trong nhiều giờ.

-Kiểm soát thuốc dài hạn bao gồm:

+Hít corticosteroid: fluticasone (Flovent Diskus, Flovent HFA), budesonide (Pulmicort Flexhaler), mometasone (Asmanex), triamcinolone (Azmacort), flunisolide (Aerobid), beclomethasone (Qvar) và những loại khác. Phải sử dụng các loại thuốc này trong vài ngày đến vài tuần trước khi đạt được lợi ích tối đa.

+Leukotriene: montelukast (Singulair), zafirlukast (Accolate) và zileuton giúp ngăn ngừa các triệu chứng hen đến 24 giờ.

+Theophylline: giúp giữ cho đường thở mở (thuốc giãn phế quản), thư giãn các cơ xung quanh đường dẫn khí làm cho việc thở dễ dàng hơn.

+Beta agonist (LABAs): salmeterol (Serevent Diskus) và formoterol (Foradil Aerolizer). Dùng 30 phút trước khi tập thể dục, tác dụng kéo dài thuốc chủ vận beta có thể ngăn ngừa các triệu chứng của bệnh hen do gắng sức cho đến 12 giờ.

+Thuốc hít kết hợp: fluticasone và salmeterol (Advair Diskus) và budesonide và formoterol (Symbicort). Các thuốc này có thể làm tăng nguy cơ của một cơn hen trầm trọng và cần phải được sử dụng cẩn thận.

-Thuốc giảm nhanh: gọi là thuốc cứu hộ, thuốc cứu trợ nhanh được sử dụng khi cần thiết để nhanh chóng giảm triệu chứng ngắn hạn trong cơn hen - hoặc trước khi tập thể dục nếu bác sĩ đề nghị bao gồm:

+Dẫn xuất ngắn beta agonist: thuốc giãn phế quản hít albuterol (ProAir HFA, Ventolin HFA…), levalbuterol (Xopenex HFA) và pirbuterol (Maxair Autohaler) ngăn ngừa các triệu chứng đến bốn giờ và nhanh chóng dễ dàng giảm triệu chứng trong một cơn hen.

+Ipratropium (Atrovent): cứu trợ ngay lập tức các triệu chứng làm thư giãn đường hô hấp, làm cho nó dễ dàng hơn để thở.

+Corticosteroid tiêm tĩnh mạch và uống: làm giảm viêm đường hô hấp gây ra bởi bệnh hen nặng. Nó có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng khi được sử dụng lâu dài, do đó chúng chỉ được sử dụng để điều trị triệu chứng hen nghiêm trọng trên cơ sở ngắn hạn.

-Điều trị dị ứng gây ra bệnh hen bao gồm:

+Omalizumab (Xolair): làm giảm phản ứng của hệ miễn dịch gây dị ứng, chẳng hạn như phấn hoa, mạt bụi hoặc lông vật nuôi. Xolair được phân phối bằng cách tiêm mỗi 2 - 4 tuần.

+Thuốc dị ứng: thuốc kháng histamin đường uống và xịt mũi và thuốc thông mũi cũng như cromolyn, corticosteroid và thuốc xịt mũi ipratropium.

+Miễn dịch liệu pháp. Miễn dịch liệu pháp thường được tiêm một tuần một lần cho một vài tháng, sau đó mỗi tháng một lần trong thời gian 3 - 5 năm.

-Không chỉ dựa vào thuốc giảm nhanh

Nếu thường xuyên cần phải sử dụng cứu trợ nhanh dạng hít, gặp bác sĩ. Có lẽ cần phải điều chỉnh thuốc kiểm soát dài hạn.

PHÒNG CHỐNG

-Làm ấm, dãn cơ 15 phút trước khi tập luyện vất vả.

-Tránh cảm lạnh và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp. Không làm bài tập vất vả khi có lạnh.

-Chọn môi trường ẩm để tập luyện: cạnh hồ nước hay phòng tập thể dục với một hồ bơi trong nhà.

-Tránh các chất gây dị ứng: ô nhiễm không khí, phấn hoa hoặc lông vật nuôi.

-Học cách hít thở bằng mũi để sưởi ấm không khí trước khi nó đi vào phổi.

-Giữ cho miệng và mũi bằng khẩu trang trong khi tập luyện trong thời tiết lạnh.

-Không nên tránh tập thể dục bởi vì có bệnh hen. Tập luyện tốt có thể giảm triệu chứng hen trong thời gian dài.